Mikołów

Dzisiaj wicewojewoda śląski Adam Matusiewicz będzie uczestniczył w odwiedzinach grobu pułkownika Władysława Kiełbasy i pięciu nieznanych żołnierzy na cmentarzu parafialnym przy bazylice św. Wojciecha w Mikołowie.

Razem z przedstawicielami gminy złoży kwiaty w hołdzie tym, którzy 2 września 1939 roku zginęli w walce z hitlerowskim najeźdźcą w obronie Mikołowa i Wyr. Będzie to symboliczny gest oddania czci wszystkim naszym wielkim nieobecnym, oficjalne preludium do niedzieli 1 listopada, Wszystkich Świętych.

Ten dzień musiałby wypadać bowiem przynajmniej raz w miesiącu, żeby komukolwiek udało się zjechać cmentarze samego choćby tylko powiatu mikołowskiego i spędzić pięć minut nad miejscem pochówku ludzi, którzy coś znaczyli w historii. Zamiast tego, chcąc poświęcić jak najwięcej czasu nad grobami naszych zmarłych krewnych i przyjaciół, możemy wybrać przynajmniej jedną pamiętną mogiłę i wspomieć kogoś, kto w większym czy mniejszym stopniu wpłynął na nasze życie lub zmienił bieg hisotrii.

Takich grobów nie trzeba szukać daleko. Na cmentarzu komunalnym za mikołowską bazyliką jest ich zaskakująco dużo. Niedaleko wejścia od strony kościoła po prawej stronie znajdują się dwa, jeden za drugim. Pierwszy to mogiła Konstantego Prusa (1872-1961), wybitnego mikołowskiego historyka, drugi - Wojciecha Rybickiego, pierwszego polskiego burmistrza Mikołowa.

Niedaleko od nich, w XIX-wiecznej kaplicy cmentarnej, znajdują się groby zasłużonych proboszczów parafii św. Wojciecha: ks. prałata Aleksandra Skowrońskiego (1863-1934), ks. kanonika Karola Wilka (1882-1957), dziekana dekanatu mikołowskiego i ks. Józefa Smandzicha (1911-1993). Z reguły co roku na Wszystkich Świętych małe schodki prowadzące do kapliczki są całe zastawione zniczami, które mikołowianie zapalają (często w intencji znajomych zmarłych kleryków).

- Wiele interesujących, naprawdę starych grobów znajduje się również na cmentarzu przy kościele ewangelicko-augsburskim św. Jana - mówi Michał Pienta z Miejskiej Placówki Muzealnej. - Tam pochowany jest m.in. Karol Włosok (1896-1938 - red.), który aż przez 13 lat pełnił funkcję podkomisarza policji województwa śląskiego.

Niektórzy parafianie być może będą chcieli odwiedzić także grób pierwszego pastora św. Jana, Wilhelma Lemona (1839-1906). A kto już znajdzie się na wzgórzu, być może chciałby wiedzieć, że na tym samym cmentarzu znajduje się także miejsce wiecznego spoczynku Joachima Gnidy, górnika, który zginął od postrzału podczas pacyfikacji KWK Wujek 16 grudnia 1981 roku.

Jest też wiele miejsc pamięci, na które warto zwrócić uwagę, przejeżdżając przez mikołow-skie sołectwa. Na cmentarzu parafialnym św. Mikołaja w Borowej Wsi znajduje się np. zbiorowa mogiła więźniów obozu KL Auschwitz-Birkenau. W Bu-jakowie przy ul. ks. Górka stoi tablica i płaskorzeźba poświęcona Konstantemu Wolnemu, pierwszemu marszałkowi Sej-mu Śląskiego, a przy sanktuarium Matki Boskiej Opiekunki Środowiska Naturalnego jest głaz kamienny z tablicą upamiętniający pomordowanych przez NKWD w Ostaszkowie w 1940 roku policjantów rodem z Bujakowa lub którzy służyli w Bujakowie. Na XIX-wiecznym cmentarzu w Mokrem przy kościele św. Wawrzyńca nie można z kolei przegapić zabytkowych miejsc pochówków Katarzyny Ormianin i grobowca rodu Witowskich (właścicieli dóbr w tymże sołectwie).

Osobny rozdział w tej historii stanowi oczywiście cmentarz przy zabytkowym kościółku Matki Boskiej Śnieżnej. Tam ma się uczucie przede wszystkim obcowania z historią i tajemnicą. Historycy wymieniają wśród nagrobków wartych szczególnej uwagi te Jadwigi Elżbiety Thertolli i Marii Nelson. Tam też znajduje się postument XVIII-wiecznego rozbitego pomnika z reliefem czaszki.

Na pewno, jak co roku, nie zabraknie świeczek zapalonych pod tablicą upamiętniającą Rafała Wojaczka (wisi przy wejściu do Instytutu Mikołowskiego, ul. Jana Pawła II 8/5). Wielbiciele jego poezji, którym jest za daleko do Wrocławia, gdzie został pochowany, chociaż w ten sposób mogą dać znać, że pamiętają.

Tym, którzy jednak są zdecydowani podróżować poza granice powiatu w poszukiwaniu grobów interesujących ludzi po drodze będzie być może cmentarz w Tychach-Wartogłowcu. Od roku 1964 pochowano tam ponad 22 tysiące osób. Wśród nich są Rysiek Riedel, zmarły przed 15 laty lider Dżemu oraz jego zmarła niedawno żona Małgorzata. Miejsce pochówku wszystkich, którzy miejsce wiecznego spoczynku znaleźli właśnie w tej nekropolii można od zeszłego roku łatwo znaleźć w internecie na stronie

Nie opuszczając Tychów, w sąsiedztwie kościoła św. Marii Magdaleny pochowani są rodzice Krystyny Loski, jednej z najbardziej znanych spikerek TVP, a w kwietniu zeszłego roku spoczął tutaj także major Aleksander Sałacki, zmarły w wieku prawie 104 lat (miesiąca brakowało do tych urodzin), ostatni obrońca Lwowa.

Gdyby na wszystkich cmentarzach powiatu bieruńsko-lędzińskiego próbować znaleźć miejsce spoczynku kogoś najbardziej znaczącego nie tylko dla tamtego terenu trzeba by zajrzeć na cmentarz ewangelicki w Hołdunowie, gdzie w roku 1807 spoczął Johann Christian Ruberg, chemik, odkrywca przemysłowej metody wytopu cynku, zarządca huty szkła w Wesołej koło Mysłowic, zwany śląskim Faustem.

Jedną z ciekawszych nekropolii tego powiatu jest cmentarz w Chełmie Śląskim., gdzie uwagę zwraca przede wszystkim otoczony kolczastym łańcuchem grób arystokratycznej rodziny von Arco, panów na Kopciowicach i Ścierniach. Leżą tu zmarły 21 kwietnia 1826 r. w wieku 87 lat hrabia Carl von Arco i jego niespełna półtoraroczny wnuk Adolph Carl Ferdinand August Joseph von Brandt zmarły 12 lutego tego samego roku. Inni członkowie tej rodziny spoczywają w krypcie pod kościołem.

Zmiany organizacji ruchu przy cmentarzach

Mikołów - cmentarz przy bazylice św. Wojciecha

Zmiany będą obowiązywały od godz. 22 w sobotę (31.10) do poniedziałku (2.11, także do godz. 22). Na ten czas ul. Cmentarna (od skrzyżowania z Krakowską) zamieni się w ulicę jednokierunkową.

Od strony Cmentarnej, i Krakowskiej nie będzie można wjeżdżać na osiedle Grunwaldzkie. Przy wjeździe z tej drugiej na wysokości bloku nr 10 nie będzie można skręcać ani w lewo, ani w prawo. Z kolei u zbiegu

ul. Nowej z Cmentarną obowiązywał będzie nakaz jazdy w prawo.

Wyry - cmentarz przy ulicy Słonecznej

Na wysokości posesji przy ul. Zjednoczenia 11 (w kierunku od Mikołowa) oraz przy ul. Zjednoczenia 2 (w kierunku od Wyr) ustawione będą znaki zakazu zatrzymywania.

Ruch na ulicy dojazdowej będzie się odbywał tylko w jednym kierunku.

Natomiast od strony ul. Dąbrowszczaków obowiązywał będzie zakaz wjazdu.

Organizacja ruchu w okolicach pozostałych cmentarzy w powiecie mikołowskim pozostanie bez zmian.

Zostaną uruchomione dodatkowe autobusy MZK, które będą kursowały wyłącznie 1 listopada:

linia CmD

Mikołów Dw. PKP, Plac 750 - lecia, Krakowska, Gronie I, Gronie II, Wilkowyje, Tychy Chłodnia, Radziejówka, Tychy Dw. PKP, Leclerc, Hotelowiec (Sąd), Targowisko, Browar, Czarna Droga, Polna, Wartogłowiec Cmentarz. W kierunku powrotnym linia ta będzie kursować przez Rynek, z pominięciem przystanku Tychy Targowisko.