Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Mikołów po odzyskaniu Niepodległości

Damian Baran
Zdjęcie Mikołowa wykonane 20 sierpnia 1919 r. przez wojskowe samoloty zwiadowczej eskadry
Zdjęcie Mikołowa wykonane 20 sierpnia 1919 r. przez wojskowe samoloty zwiadowczej eskadry ARC/ Ze zbiorów M. Dmetreckiego
Jaki był Mikołów po odzyskaniu niepodległości? Historyk Mariusz Dmetrecki opowiada nam o pierwszych latach wolnej Polski, gdy naszych żołnierzy witano chlebem i solą.

Państwo Polskie powstaje z woli całego narodu. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez ponad sto lat ciążyła nad losami Polski. Teraz, gdy ojczyzna nasza jest wolna (...) ma przed sobą wielką pracę, musi stać się znowu potężna, wspaniała i bogata! Do tej służby wzywam was wszystkich w imieniu Polski! (...) - tak napisał w swojej odezwie do narodu Józef Piłsudski po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.


A w tym samym czasie na wielotysięcznych wiecach (między innymi w Bytomiu - 10 listopada 1918 r.) zgłaszano rezolucje na rzecz niepodległej Polski, w skład której miał wchodzić polski Śląsk. - Ludność polska na Śląsku zaczęła się organizować i tworzyć Rady Ludowe - wyjaśnia Mariusz Dmetrecki, historyk z Miejskiej Placówki Muzealnej w Mikołowie. - Powstawały też inne organizacje, jak na przykład Zjednoczenie Zawodowe Polskie. 17 listopada 1918 roku powołano w Mikołowie Radę Robotniczą i Żołnierską.

Na jej czele stanął tutejszy działacz narodowy Stefan Knapik.
Z kolei Rada Najwyższa Sprzymierzonych powołała specjalną komisję do spraw polskich. Komisja sformułowała w marcu 1919 roku swoje wnioski dotyczące przebiegu granicy państwa polskiego. Polska miała dostać cały Górny Śląsk, Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie, a w Prusach Wschodnich miał odbyć się plebiscyt. 
Spowodowało to nieporozumienia. W końcu zdecydowano, że odbędzie się na Górnym Śląsku plebiscyt. Nie spowodowało się to Polakom mieszkającym tutaj.

I wybuchło Pierwsze Powstanie Śląskie (noc z 16 na 17 sierpnia 1919 roku). 
 - W części północnej powiatu pszczyńskiego dowodził Stanisław Krzyżowski, który 17 sierpnia 1919 r. o godzinie 1 w nocy wymaszerował na Tychy, gdzie przez zaskoczenie powstańcy zdobyli dworzec kolejowy, folwark oraz pocztę - opowiada Dmetrecki. - W Mikołowie 180 osobowy oddział, dowodzony przez urodzonego w Wyrach Ryszarda Bąka, zaatakował Grenzschutz. - Po dwóch godzinach walki nie udało się jednak wyprzeć Niemców i opanować miasta. 


W tym czasie z polecenia marszałka Piłsudskiego generał Józef Haller bronił Śląska przed agresją niemiecką, a jego wojskowe samoloty zwiadowczej eskadry wykonywały zdjęcia lotnicze miast i osad Śląska. 
- 20 sierpnia 1919 r. zrobiono zdjęcie całego Mikołowa - informuje historyk. - Trudna sytuacja związana z wojną na Wschodzie zaostrzyła sytuację na Górnym Śląsku
.

Latem następnego roku wybuchło Drugie Powstanie Śląskie (spowodowały je ataki niemieckich bojówek na żołnierzy francuskich i działaczy Polskiego Komisariatu Plebiscytowego kierowanego przez Wojciecha Korfantego). 
- W okolicach Mikołowa powstańcami dowodził Franciszek Pudełko - wyjaśnia Mariusz Dmetrecki. - Po tym powstaniu polską akcją plebiscytową w Mikołowie kierował Miejski Komitet Plebiscytowy.

Jego prezesem był Jan Ligoń.
W zakładach drukarskich Karola Miarki opracowywano i drukowano wtedy książki i broszury, druki ulotne i liczne czasopisma polskie. W końcu o zawarciu Konwencji Genewskiej i podziale Górnego Śląska wkraczające oddziały wojska polskiego były witane "Hymnem na powitanie wojsk polskich" pióra Kazimierza Ligonia (była to nowa wersja "Roty Górnoślązaków". Tekst hymnu w ramce obok).

W Mikołowie polscy żołnierze pojawili się 29 czerwca 1922 roku. 
- Chlebem i solą przy bramie powitalnej przed miastem przyjmował ich burmistrz Wojciech Rybicki wraz z mikołowianką, niejaką Kasperczykową - mówi historyk. - Natomiast z balkonu ratusza gorące przemówienie powitalne wygłosił ówczesny proboszcz ks. prałat Aleksander Skowroński.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na mikolow.naszemiasto.pl Nasze Miasto