Śląskie życzenia świąteczne na Boże Narodzenie 2023
Czasu piyknego, kapra fajnego. I Dzieciontka
Niychej Dzieciontko szczyńściym Wos darzy
Zdrowie do tymu co tako marzy.
A familijom pszonie na zowdy
Siył fest dołoży jako tyż prowdy. (autor: Bronisław Wątroba)
Życzymy czasu piyknego
Bożonarodzyniowego,
Makowek, kapra fajnego
I Dzieciontka bogatego!
Winszujymy cobyście bez te Godnie Świynta i cołki Nowy Roczek byli wyzgerni jak nowonarodzony we betlyjce Ponboczek!
(Marek Szołtysek)
Trzi królowie Monarchowie kaj sie uwijocie, mocie mirra i kadzidło i skrzinka we złocie.
Jezus dzisioj narodzony
raczkom błogosławi
bo tym swojym narodzyniym
prziszeł by nos zbawić.
/anonim/
Jako że som Świynte Gŏdy, jo wam dzisio winszuja - nichej Dzieciontko szczyńściym Wos darzy, a familijom pszonie na zowdy, fest siył do roboty i zdrowia dla bajtli! Coby Wom ni braklo karpfa, makowek i moczki abo i kołocza ze posypkom. I coby glaskugle na krisbaumie lśnioly blaskym zapocialym.
A przede wszytkim cobyście zowżdy, ale to zowżdy byli gryfni i zdrowi.
/anonim/
Śląskie życzenia świąteczne na Boże Narodzenie
Można tak: "Szczęścia, zdrowia, powodzenia w dniu Bożego Narodzenia. Beczki piwa, wiadra wódki, by odgonić wszystkie smutki. Sto całusów na dodatek, by smaczniejszy był opłatek". Albo tak: "Mikołaja z długą brodą, gości z procentową wodą, kobiety gorącej w prezencie, prostej drogi na zakręcie - tego i wiele innego życzy…". Ale można też inaczej.
"Kiedyś to był dar"
Nie trzeba głębokiej wiedzy społecznej czy antropologicznej, żeby wiedzieć, że kiedyś świąteczno-noworoczne życzenia składaliśmy sobie inaczej. Dziś listy są dla koneserów, osobiście nie sposób pozdrowić dobrym słowem wszystkich, zatem zdajemy się na esemesy i maile. Gorzej, że w drodze na łatwiznę wielu z nas posiłkuje się internetowymi gotowcami, które, jak pokazują przytoczone powyżej przykłady, nie zawsze pasują do okoliczności.
- Ślemy je do siebie bezrefleksyjnie, zapominając, że w tych życzeniach nas nie ma, nie identyfikujemy się z nimi. Ale może w dzisiejszych czasach bardzo rzadko mamy sobie coś sensownego do powiedzenia? - zastanawia się dr Grzegorz Odoj, etnolog z Uniwersytetu Śląskiego. - To niewątpliwie świadectwo pewnego kryzysu kulturowego, w którym się znaleźliśmy.
Przepraszam, pomyłka, to miała być choinka"?
- W naszej tradycji, życząc komuś pomyślności, płodności czy urodzaju, składaliśmy mu werbalny podarunek. Był w nim też zakodowany pewien wymiar magiczny. Dobre słowo miało zmienić kolej rzeczy, było formą zaklęcia - przypomina dr Odoj.
Kulturowe wzorce to jedno. Inną sprawą jest życzeniowy savoir-vivre. Specjaliści podkreślają, że wysyłanie do znajomych lub rodziny gotowych, często sprośnych wierszyków jest dalekie od zasad elegancji.
Śląskie życzenia świąteczne na Boże Narodzenie
- Nasz "nowatorski" SMS może okazać się identyczny z dziesięcioma poprzednimi, które nasz odbiorca dostał tego dnia. Jeśli już musimy posługiwać się takimi wiadomościami, lepiej napisać coś samemu - radzi Adam Jarczyński, dyrektor generalny Polskiej Akademii Protokołu i Etykiety.
Życzenia na "Świynte Gody"
Z drugiej strony jednak, ludzie przynajmniej od dwóch stuleci próbują sobie z życzeniami ułatwić życie. Do połowy XIX wieku rzecz toczyła się zgodnie z tradycją: okolicznościowe miłe słowa, trzeba było przekazać osobiście lub za pomocą odręcznie napisanego listu.
Sir Henry Cole, pierwszy dyrektor Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie, miał jednak tak wielu znajomych, że przed Bożym Narodzeniem w 1843 roku zamówił u znajomego malarza rysunek z wypisanymi życzeniami. Artysta John Callot Horsley namalował rodzinę wznoszącą toast, a zleceniodawca kazał obrazek powielić w drukarni w tysiącu egzemplarzy, aby mieć zapas na następne lata.
Jak więc w tej materii ułatwiać sobie życie z klasą? Marek Szołtysek, pisarz i badacz śląskiej kultury co roku przygotowuje na komputerze prostą, świąteczną grafikę, do której dokłada własnoręcznie ułożone życzenia i w takiej formie rozsyła do krewnych i przyjaciół. Jego tegoroczna kartka świąteczna to bożnonarodzeniowy obrazek z trzema królami (jeden jedzie na koniu, drugi na wielbłądzie) i śląskim akcentem. Treść życzeń: "Nawet jak jesteś starym koniem, puklatą kamelą, trąpetą albo Ślązokiem - to na Wilijo niech Ci się oświeci! Winszuje Marek Szołtysek". No pięknie. "Nawet jak jesteś Ślązokiem". Rada Szołtyska: "Napiszmy coś od siebie. Może być prosto, ale niech będzie szczerze".
Poseł Marek Plura od lat wysyła życzenia pisane po śląsku. Bo oryginalne i zgodne z rodzinną tradycją.
- Do ich ułożenia nie trzeba poetyckiej swady. Wystarczy wiedzieć, że święta to "Świynte Gody", a "Dzieciontko przynosi geszenki" - mówi Plura.
Znacie ciekawe życzenia po śląsku? Podzielcie się nimi z nami! Wpiszcie je w komentarzach...
Uwaga na Instagram - nowe oszustwo
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?